متن استاندارد ISO 50001

متن کامل استاندارد ISO 50001

1- هدف و دامنه کاربرد

هدف از تدوین این استاندارد تعیین الزامات مورد نیاز برای ایجاد، اجرا، برقرار نگه‌داشتن و بهبود بخشیدن سیستم مدیریت انرژی در یک سازمان است که سازمان را قادر می‌سازد، یک رویکرد نظام‌مند برای دستیابی به بهبود مداوم عملکرد انرژی، شامل بازدهی انرژی، کاربری و مصرف انرژی را به کار گیرد.

این استاندارد الزامات قابل کاربرد در کاربری و مصرف انرژی شامل، اندازه‌گیری، مستند سازی و گزارش‌دهی، طراحی و تهیه خدمات برای تجهیزات، سیستم‌ها فرآیندها و کارکنانی که در عملکرد انرژی تأثیر دارند را تعیین می‌‎کند.

این استاندارد برای تمام متغیرهای موثر بر عملکرد انرژی که قابل پایش بوده و به وسیله سازمان تحت تأثیر قرار می‌گیرند کاربرد خواهد داشت.

این استاندارد برای سیستم مدیریت انرژی به صورت استفاده مستقل طراحی شده است، ولی می‌تواند در سایر سیستم‌های مدیریتی ادغام یا در کنار آنها قرار گیرد.

این استاندارد در هر سازمانی که در نظر دارد انطباق با خط مشی انرژی بیان شده خود و انطباق با سایر الزامات را تضمین و اثبات نماید، کاربرد خواهد داشت. این انطباق می‌تواند به وسیله خود ارزیابی و خود اظهاری انطباق یا به وسیله ثبت و صدور سیتم مدیریت انرژی به وسیله یک سازمان بیرونی تأیید شود.

راهنمای اطلاعاتی کاربرد این استاندارد در پیوست الف ارائه شده است.

2- مراجع الزامی

هیچ‌گونه مرجع الزامی در این استاندارد ذکر نشده است. ین بند به دیلیل هماهنگی شماره بند این استاندارد با دیگر استانداردهای سیستم مدیریت نوشته شده است

3- اصطلاحات و تعاریف

در این استاندارد اصطلاحات و تعاریف به شرح زیر به کار می‌روند.

3-1

مرزها Boundaries

حدود فیزیکی و / یا حدود سازمانی تعریف شده به وسیله سازمان

مثال: فرآیند، گروهی از فرآیندها، یک سایت، یک سازمان داخلی یا چندین سایت که تحت کنترل یک سازمان هستند.

3-2

بهبود مداوم Continual Improvement

تکرار یک فرآیند که نتایج آن باعث ارتقاء عملکرد انرژی و سیستم مدیریت انرژی می‌شود.

یادآوری 1- فرآیند استقرار اهداف و یافتن فرصت‌هایی برای بهبود یک فرآیند مداوم است.

یادآوری 2- دستیابی به بهبود مداوم می‌تواند به وسیله بهبود در کل عملکرد انرژی که سازگار با خط مشی انرژی سازمان است، حاصل گردد.

3-3

اصلاح Correction

اقدامی که برای از بین بردن یک عدم انطباق (بند3-21)یا سایر شرایط نامطلوب تشخیص داده شده انجام می‌گیرد.

یادآوری این تعریف از بند 3-6-6 استاندارد ایزو 9000 سال 2005 گرفته شده است.

3-4

اقدام اصلاحی Corrective Action

اقدامی که برای از بین بردن علت یک عدم انطباق (بند 3-21) یا سایر شرایط نامطلوب تشخیص داده شده انجام می‌گیرد.

یادآوری 1- ممکن است برای یک عدم انطباق بیش از یک دلیل وجود داشته باشد.

یادآوری 2- اقدام اصلاحی به منظور پیشگیری از وقوع مجدد انجام می‌گیرد در حالی که اقدام پیشگیرانه به منظور پیشگیری از وقوع انجام می‌گیرد.

یادآوری 3- این تعریف از استاندارد ایزو 9000 سال 2005 گرفته شده است.

3-5

انرژی Energy

الکتریسیته، سوخت‌ها، بخار، گرما، هوای فشرده و دیگر واسطه های مشابه

یادآوری 1- در این استاندارد انرژی به شکل‌های مختلف شامل انرژی‌های تجدید پذیر اطلاق می‌گردد که قابل خریداری، ذخیره‌سازی، آماده سازی، استفاده در تجهیزات، در فرآیند یا قابل بازیافت هستند.

یادآوری 2- انرژی می‌تواند به صورت ظرفیت یک سیستم برای تولید فعالیت بیرونی یا انجام کار تعریف شود.

3-6

خط مبنای انرژی Energy Baseline

مقادیر کمی مرجع معین شده که مبنایی را برای مقایسه عملکرد انرژی فراهم می‌سازد

یادآوری 1-یک خط مبنای انرژی می‌تواند با استفاده از متغیرهای تأثیر گذار بر کاربری و / یا مصزف انرژی همچون سطح تولید، درجه حرارت در روز (دمای بیرونی) و غیره قاعده‌مند شود.

یادآوری 3- خط مبنای انرژی همچنین برای محاسبه صرفه‌جویی انرژی و به عنوان مرجع قبل و بعد از اجرای اقدامات بهبود عملکرد انرژی استفاده می‌شود.

3-7

مصرف انرژی Energy consumption

مقدار کمی انرژی مصرف شده

3-8

بازدهی انرژی Energy Efficiency

نسبت یا رابطه کمی بین خروجی عملکرد، خدمت، کالاها یا آنرژی و ورودی انرژی

مثال: بازدهی تبدیل انرژی، انرژی مورد نیاز به انرژی استفاده شده، خروجی به ورودی، انرژی مورد نیاز از لحاظ تئوری برای عملیات به انرژی مورد استفاده برای عملیات.

یادآوری کمیت و کیفیت ورودی و خروجی باید به صورت واضح مشخص شده و قابل اندازه‌گیری باشند.

3-9

سیستم مدسرست انرژی Energy Management System

مجموعه‌ای از عناصر وابسته یا متعامل برای استقرار خط مشی انرژی، اهداف انرژی، فرآیندها و روش‌های اجرایی برای دست‌یابی به اهداف.

3-10

گروه مدیریت انرژی Energy Management Team

شخص یا گروه مسئول اجرای موثر فعالیت‌های سیستم مدیریت انرژی برای تحقق بهبود عملکرد انرژی

یادآوری اندازه و ماهیت سازمان، منابع در دسترس، تعیین کننده اندازه گروه مدیریت انرژی خواهند بود. گروه مدیریت انرژی می‌تواند در بر گیرنده یک نفر نظیر نماینده مدیریت باشد.

3-11

اهداف کلان انرژی Energy Objective

پیامد یا دستاوردی مشخص که در راستای خط مشی انرژی سازمان در زمینه بهبود عملکرد انرژی تعیین شده است.

3-12

عملکرد انرژی Energy Performance

نتایج قابل اندازه گیری مرتبط با بازدهی (بند 3-8)، کاربری (بند 3-18) و مصرف انرژی (بند 3-7).

یادآوری 1- در زمینه سیستم‌های مدیریت انرژی، نتایج می‌توانند براساس خط مشی انرژی، اهداف کلان و اهداف خرد و دیگر الزامات عملکرد انرژی سازمان اندازه‌گیری شوند.

یادآوری 2- عملکرد انرژی یک جزء از عملکرد سیستم مدیریت انرژی است.

3-13

شاخص عملکرد انرژی Energy Performance Indicator EnPIs

مقدار کمی یا اندازه‌گیری عملکرد انرژی که به وسیله سازمان تعریف شده است.

یادآوری شاخص عملکرد انرژی می‌تواند به وسیله اندازه‌گیری ساده، یک رابطه یا یک مدل پیچیده تشریح شود.

3-14

خط مشی انرژی Energy Policy

بیانیه‌ای که رسما به وسیله مدیریت ارشد سازمان ارائه می‌گردد و مقاصد کلی و جهت‌گیری سازمان در خصوص عملکرد انرژی را تبیین می‌نماید.

3-15

بازنگری انرژی Energy Review

تعیین عملکرد انرژی سازمان بر مبنای داده‌ها و دیگر اطلاعات راهنما که منجر به شناسایی فرصت‌های بهبود می‌شود.

یادآوری در سایر استانداردهای ملی یا منطقه‌ای، مفاهیمی همچون شناسایی و بازنگری جنبه‌های انرژی یا مدارک انرژی در مفهوم بازنگری انرژی گنجانده شده است.

3-16

خدمات انرژی Energy Services

فعالیت‌ها و نتایج مرتبط با فراهم‌آوری و یا کاربری انرژی.

3-17

اهداف خرد انرژی Energy target

الزام جزئی و قابل کمی عملکرد انرژی، قابل کاربرد برای سازمان یا بخش‌هایی از آن که از اهداف کلان ناشی شده و برای دستیابی به این اهداف لازم است، تعیین و برآورده شود.

3-18

کاربری انرژی Energy Use

روش یا نوع کاربرد انرژی

مثال: تهویه، روشنایی، گرمایش، سرمایش، حمل ونقل، فرآیندها و خطوط تولید.

3-19

طرف ذینفع Interested Party

شخص یا گروهی که از عملکرد انرژی سازمان تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

3-20

ممیزی داخلی Internal Audit

فرآیندی نظام یافته، مستقل و مدون به منظور به دست آوردن شواهد ممیزی و ارزیابی آن‌ها به صورت عینی جهت تعیین میزانی که الزامات برآورده می‌شوند.

یادآوری برای اطلاعات بیشتر به پیوست الف مراجعه شود.

3-21

عدم انطباق Nonconformity

عدم برآورده شدن یک الزام

(استاندارد ملی ایزو 9000 : 2005 تعریف 3-6-2)

3-22

سازمان Organization

شرکت، بنگاه، موسسه اقتصادی مستقل یا وابسته، بخش یا ترکیبی از آنها، ثبت شده یا نشده، عمومی یا خصوصی، که فعالیت‌ها و مدیریت خاص خود را داشته و توانایی کنترل مصرف انرژی خود را داشته باشد.

یادآوری سازمان می‌تواند در برگیرنده شخص یا گروهی از اشخاص باشد.

3-23

اقدام پیشگیرانه Preventive Action

اقدامی که برای از بین بردن علت یک عدم انطباق بالقوه یا سایر شرایط نامطلوب بالقوه انجام می‌گیرد.

یادآوری 1- ممکن است برای یک عدم انطباق بالقوه بیش از یک دلیل وجود داشته باشد.

یادآوری 2- اقدام پیشگیرانه به منظور پیشگیری از وقوع انجام می‌گیرد در صورتی که اقدام اصلاحی برای پیشگیری از وقوع مجدد انجام می‌گیرد.

یادآوری 3- این تعریف از بند 3-6-4 استاندارد ISO 9000:2005 گرفته شده است.

3-24

روش اجرایی Procedure

طریقه‌ی مشخص شده‌ای برای اجرای یک فعالیت یا یک فرآیند.

یادآوری 1- روش‌های اجرایی می‌توانند مدون باشند یا نباشند.

یادآوری 2- هرگاه روش اجرایی مدون باشد، غالباً اصطلاح "روش اجرایی مکتوب" یا "روش اجرایی مدون" را به کار می‌برند.

یادآوری 3- این تعریف از بند 3-4-5 استاندارد ISO 9000:2005 گرفته شده است.

3-25

سابقه Record

مدرکی که در آن نتایج به دست آمده ذکر می‌شود یا شواهدی را دال بر انجام فعالیت‌ها فراهم می‌آورد.

یادآوری 1- سوابق را می‌توان به عنوان مثال برای مدون کردن قابلیت ردیابی و فراهم کردن شواهد مربوط به تصدیق، اقدام پیشگیرانه، اقدام اصلاحی به کار برد.

یادآوری 2- این تعریف از بند 3-7-6 استاندارد ISO 9000:2005 گرفته شده است.

3-26

دامنه کاربرد Scope

گسترده فعالیت‌ها، امکانات و تصمیماتی که سازمان از طریق یک سیستم مدیریت انرژی تشریح نموده است که می‌تواند شامل مرزهای متفاوت و متعددی باشد.

یادآوری دامنه کاربرد می‌تواند شامل انرژی مرتبط با حمل و نقل نیز باشد.

3-27

استفاده بارز انرژی Significant Energy Use

میزان استفاده از انرژی برای مصارف واقعی و یا پتانسیل قابل توجهی که برای بهبود عملکرد انرژی وجود دارد.

یادآوری - معیار بارز بودن توسط سازمان تعیین خواهد شد.

3-28

مدیریت ارشد Top Management

شخص یا گروهی از افراد که یک سازمان را در بالاترین سطح هدایت و کنترل می‌کند.

یادآوری 1- مدیریت ارشد، سازمان را بر اساس آنچه که در دامنه کاربرد و مرزهای سیستم مدیریت انرژی تعیین شده است، کنترل می‌کند.

یادآوری 2- این تعریف از بند 3-2-7 استاندارد ISO 9000:2005 گرفته شده است

4- الزامات سیستم مدیریت انرژی

4-1 الزامات کلی

سازمان باید:

الف) یک سیستم مدیریت انرژی را مطابق با الزامات این استاندارد ایجاد، مدون، اجرا، برقرار و بهبود بخشد؛

ب) دامنه کاربرد و مرزهای سیستم مدیریت انرژی را تعریف و مدون نماید؛

پ) چگونگی برآورده شدن الزامات این استاندارد برای دستیابی به بهبود مداوم عملکرد انرژی و سیستم مدیریت انرژی را تعیین نماید.

4-2 مسئولیت مدیریت

4-2-1 مدیریت ارشد

مدیریت ارشد باید تعهد خود را برای پشتیبانی از سیستم مدیریت انرژی اثبات نماید و به طور مداوم اثربخشی سیستم خود را طبق موارد زیر بهبود بخشد، به طوری که:

الف) خط مشی انرژی را تعیین، ایجاد، اجرا و برقرار نگهدارد؛

ب) یک نفر را به عنوان نماینده مدیریت انتصاب و تشکیل تیم مدیریت انرژی را تصویب نماید؛

پ) منابع مورد نیاز برای ایجاد، اجرا، برقرار نگه داشتن و بهبود بخشیدن سیستم مدیریت انرژی و عملکرد انرژی حاصله فراهم نماید؛

یادآوری منابع شامل منابع انسانی، مهارت‌های تخصصی، فناوری و منابع مالی می‌باشند.

ت) دامنه کاربرد و مرزهای تشریح شده به وسیله سیستم مدیریت انرژی را شناسایی نماید؛

ث) اهمیت مدیریت انرژی را داخل سازمان اطلاع رسانی نماید؛

چ) اطمینان حاصل نماید که اهداف کلان و خرد تعیین شده‌اند؛

ج) اطمینان حاصل نماید که نتایج اندازه‌‎گیری شده و در فواصل زمانی معین گزارش می‌شوند؛

ز) بازنگری‌های مدیریت را هدایت نماید.

4-2-2 نماینده مدیریت

مدیریت ارشد باید نماینده یا نمایندگان مدیریتی انتصاب نماید که دارای مهارت و شایستگی مناسب بوده و جدا از سایر مسئولیت‌هایش دارای مسئولیت‌ها و اختیارات زیر باشد:

الف) اطمینان حاصل نماید که سیستم مدیریت انرژی منطبق با الزامات این استاندارد، ایجاد، اجرا، و برقرار نگه داشته شده است و به طور مداوم بهبود می‌یابد؛

ب) فردی (افرادی) دارای اختیارات در رده مناسب مدیریتی برای همکاری با نماینده مدیریت برای پشتیبانی از فعالیت‌های مدیریت انرژی شناسایی نماید؛

پ) عملکرد انرژی را به مدیریت ارشد گزارش دهد؛

ت) عملکرد سیستم مدیریت انرزی را به مدیریت ارشد گزارش دهد؛

ث) اطمینان حاصل نماید که فعالیت‌های طرح ریزی مدیریت انرژی برای پشتیبانی خط مشی انرژی طراحی شده اند؛

چ) مسئولیت‌ها و اختیارات را برای تسهیل مدیریت اثربخش انرژی تعریف و ابلاغ نماید؛

ج) معیارها و روش‌های مورد نیاز برای اطمینان از این که عملیات و کنترل سیستم مدیریت انرژی اثربخش است را تعیین نماید؛

ح) میزان آگاهی در مورد خط مشی انرژی و اهداف کلان را در تمام سطوح سازمان ارتقاء دهد.

4-3 خط مشی انرژی

خط مشی انرژی باید تعهد سازمان برای دستیابی به بهبود عملکرد انرژی را بیان نماید. مدیریت ارشد باید خط مشی انرژی را تعریف نماید و اطمینان حاصل کند که:

الف) متناسب با ماهیت و مقیاس کاربری و مصرف انرژی سازمان است؛

ب)شامل تعهد برای بهبود مداوم عملکرد انرژی است؛

پ) شامل تعهد برای اطمینان از قابلیت دسترسی به اطلاعات و منابع لازم برای نیل به اهداف کلان و خرد است؛

ت) شامل تعهد برای اطمینان از مطابقت با الزامات قانونی قابل کاربرد و دیگر الزاماتی که سازمان در خصوص بازدهی، کاربری و مصرف انرژی تصویب کرده است، می‌باشد؛

ث) چارچوبی برای تنظیم و بازنگری اهداف خرد و کلان فراهم می‌نماید؛

چ) خرید خدمات و محصولات کارا از نظر انرژی وطراحی برای بهبود عملکرد انرژی را پشتیبانی می‌نماید؛

ج) مدون شده و در تمام سطوح سازمان درک و اطلاع رسانی شده است؛

ح) به طور منظم بازنگری و در صورت نیاز به روز می‌شود.

4-4 طرح ریزی انرژی

4-4-1 کلیات

سازمان باید یک فرآیند طرح‌ریزی انرژی را مدون و جاری نماید. طرح‌ریزی انرژی باید با خط مشی انرژی سازگار بوده و منجر به فعالیت‌های گردد که به طور مداوم عملکرد انرژی سازمان تأثیر را بهبود می‌بخشند.

طرح‌ریزی انرژی باید در برگیرنده بازنگری فعالیت‌هایی که بر عملکرد انرژی سازمان تأثیر دارند باشد.

یادآوری 1- شمایی از طرح ریزی انرژی در شکل الف-2 نشان داده شده است.

یادآوری 2- در دیگر استانداردهای ملی یا منطقه‌ای مفاهیمی همچون شناسایی و بازنگری جنبه‌های انرژی یا مفهوم صورت وضعیت انرژی در مفهوم بازنگری انرژی آمده است.

4-4-2 الزامات قانونی و سایر الزامات

سازمان باید الزامات قانو قابل کاربرد و دیگر الزاماتی که در ارتباط با بازدهی، مصرف و کاربری انرژی مصوب شده‌اند را شناسایی و اجرا نموده و به آن‌ها دسترسی داشته باشد.

سازمان باید چگونگی کاربرد این الزامات را برای کاربری، مصرف و بازدهی انرژی تعیین نماید و باید اطمینان حاصل نماید که الزامات قانونی و دیگر الزاماتی که مصوب شده‌اند در اینجا، اجرا و برقرار نگه داشتن سیستم مدیریت انرژی در نظر گرفته شده‌اند.

الزامات قانونی و دیگر الزامات باید در فواصل زمانی معین بازنگری شوند.

4-4-3 بازنگری انرژی

سازمان بازنگری انرژی را تدوین، ثبت نموده و برقرار نگهدارد. روش‌ها و معیارهای مورد استفاده برای تدوین بازنگری انرژی باید مدون شوند. برای تدوین بازنگری انرژی سازمان باید:

الف) مصرف و کاربری انرژی را بر اساس اندازه‌گیری و سایر داده‌ها تجزیه و تحلیل نماید، یعنی:

  • منابع کنونی انرژی را شناسایی نماید؛
  • مصرف و کاربری گذشته و حال انرژی را ارزیابی نماید؛

ب) موارد بارز کاربری انرژی را بر اساس مصرف و کاربری انرژی شناسایی و تعیین نماید، یعنی:

  • امکانات، تجهیزات، سیستم‌ها، فرآیندها، و کارکنانی که برای یا از طرف سازمان کار می‌کنند و اثر قابل توجهی بر مصرف و کاربری انرژی دارند را شناسایی نماید؛
  • دیگر موارد مؤثر بر کاربری بارز انرژی را شناسایی نماید؛
  • عملکرد کنونی انرژی در امکانات، تجهیزات، سیستم‌ها و فرآیندهای بارز شناسایی شده مرتبط با کاربری آتی انرژی را تعیین نماید؛
  • مصرف و کاربری آتی انرژی را برآورد نماید.

پ) فرصت‌های بهبود عملکرد انرژی را شناسایی، اولویت بندی و ثبت نماید.

یادآوری فرصت‌های بهبود می‌تواند مربوط بهه منابع بالقوه انرژی، استفاده از انرژی تجدید پذیر یا دیگر منابع جایگزین انرژی همچون انرژی بازیافتی باشد.

بازنگری انرژی باید در فواصل زمانی معین و در صورت تغییرات عمده در امکانات، تجهیزات، سیستم‌ها یا فرآیندها به روز شود.

4-4-4 خط مبنای انرژی

سازمان باید با استفاده از اطلاعات موجود در بازنگری اولیه انرژی و با در نظر گرفتن دوره زمانی مناسب مصرف و کاربری انرژی، خط (خطوط) مبنای انرژی را ایجاد نماید. تغییرات در عملکرد انرژی باید نسبت به خط مبنای انرژی اندازه‌گیری شود.

اصلاح خط (خطوط) مبنای انرژی باید به یک یا چند دلیل از موارد زیر انجام گیرد:

  • شاخص‌های عملکرد انرژی مصرف و کاربری انرژی در سازمان را بازتاب ندهند، یا
  • تغییرات عمده در فرآیندها، الگوهای عملیاتی یا سیستم‌های انرژی به وجود آمده باشد، یا
  • برطبق یک روش از پیش تعیین شده باشد.

خط (خطوط) مبنای انرژی باید برقرار و سوابق آن نگهداری و ثبت شوند.

4-4-5 شاخص‌های عملکرد انرژی

سازمان باید شاخص‌های عملکرد انرژی مناسبی برای پایش و اندازه‌گیری عملکرد انرژی تعیین و به روز نمودن شاخص‌های عملکرد انرژی باید ثبت و به طور منظم بازنگری شود.

شاخص‌های عملکرد انرژی باید بازنگری شده و به طور مناسب با خط مبنای انرژی مقایسه شوند.

4-4-6 اهداف کلان، اهداف خرد و طرح‌های اقدام مدیریت انرژی

سازمان باید اهداف کلان و خرد را نسبت به کارکردها، سطوح، فرآیندها یا امکانات موجود در سازمان ایجاد، اجرا نموده، برقرار نگه داشته و مدون نماید. چارچوب‌های زمانی باید برای دستیابی به اهداف کلان و خرد تعیین شود.

اهداف کلان و خرد باید با خط مشی انرژی سازگار باشند. اهداف خرد باید با اهداف کلان سازگار باشند.

در هنگام ایجاد و بازنگری اهداف کلان و خرد، سازمان باید الزامات قانونی و سایر الزامات، موارد بارز کاربری انرژی و فرصت‌های بهبود عملکرد انرژی، همانگونه که در بازنگری انرژی شناسایی شده‌اند را در نظر بگیرد. همچنین سازمان باید منابع مالی، شرایط تجاری و عملیاتی، انتخاب فنآوری و دیدگاه‌های طرف‌های ذینفع را در نظر بگیرد.

سازمان باید طرح‌های اقدام برای دستیابی به اهداف کلان و خرد را ایجاد، اجرا نموده و برقرار نگه دارد.

طرح‌های اقدام باید شامل موارد زیر باشند:

  • تعیین مسئولیت‌ها؛
  • روش‌ها و چارچوب زمانی که به وسیله آنها تک تک اهداف خرد قابل دستیابی هستند؛
  • شرحی از روشی که باید بهبود عملکرد انرژی به وسیله آن تصدیق شود؛
  • شرحی از روشی که نتایج را تصدیق می‌کند.

طرح‌های اقدام باید مدون شده و در فواصل زمانی معین به روز شوند.

4-5 اجرا و عملیات

4-5-1 کلیات

سازمان باید طرح‌های اقدام و دیگر بروندادهای حاصل از فرآیند طرح‌ریزی را برای اجرا و عملیات استفاده نماید.

4-5-2 شایستگی، آموزش و آگاهی

سازمان باید اطمینان حاصل نماید که هر یک از کارکنان که برای یا از طرف سازمان کار می‌کنند و مرتبط با موارد بارز کاربری انرژی هستند، دارای شایستگی مناسب بر مبنای تحصیلات، آموزش، مهارت یا تجارب هستند. سازمان باید آموزش‌های لازم مربوط به کنترل مصارف عمده انرژی و اجرای سیستم مدیریت انرژی را تعیین نماید. سازمان همچنین باید آموزش‌ها و دیگر اقدامات لازم برای برآورده ساختن این نیازها را فراهم نماید.

سوابق مرتبط باید نگهداری شوند.

سازمان باید اطمینان حاصل نماید، افرادی که برای یا از طرف سازمان کار می‌کنند به موارد زیر آگاهی دارند:

الف) اهمیت انطباق با خط مشی انرژی، روش‌های اجرایی و الزامات سیستم مدیریت انرژی؛

ب) نقش‌ها، مسئولیت‌ها و اختیارات آن‌ها در دستیابی به الزامات سیستم مدیریت انرژی؛

پ) مزایای بهبود عملکرد انرژی؛

ت) تأثیر فعالیت‌های آن‌‎ها به صورت بالفعل یا بالقوه بر مصرف و کاربری انرژی و اینکه چگونه فعالیت‌ها و رفتار آنها در دستیابی به اهداف کلان و خرد تأثیر خواهد داشت و پیامدهای بالقوه انحراف از روش‌های اجرایی مشخص شده است.

4-5-3 ارتباطات

سازمان باید ارتباطات داخلی را همسو با عملکرد انرژی و سیستم مدیریت انرژی خود متناسب با اندازه سازمان برقرار نماید.

سازمان باید یک فرآیند را برای کارکنانی که برای یا از طرف سازمان کار می‌کنند، برای ارائه نظر و پیشنهادات بهبود در سیستم مدیریت انرژی ایجاد و اجرا نماید.

سازمان باید در خصوص ارتباطات بیرونی در مورد خط مشی انرژی، سیستم مدیریت انرژی و عملکرد انرژی تصمیم‌گیری کند و باید تصمیمات خود را مدون کند. چنانچه ارتباطات بیرونی برقرار گردید، سازمان باید روشی برای ارتباطات بیرونی ایجاد و اجرا نماید.

4-5-4 مستند سازی

4-5-4-1 الزامات مستند سازی

سازمان باید اطلاعات را به صورت کاغذی، الکترونیکی یا هر روش دیگری برای تبیین عناصر اصلی سیستم مدیریت انرژی باید شامل موارد زیر باشند:

الف) دامنه کاربرد و مرزهای سیستم مدیریت انرژی؛

ب) خط مشی انرژی؛

پ)اهداف کلان و خرد انرژی و طرح‌های اقدام؛

ت) مدارک، شامل سوابقی که به وسیله این استاندارد الزام شده‌اند؛

ث) سایر مدارک مورد نیاز که به وسیله سازمان تعیین شده‌اند.

یادآوری- حجم مستندات برای سازمان‌های مختلف به دلایل زیر متفاوت است:

الف) اندازه سازمان و نوع فعالیت‌ها؛

ب) پیچیدگی فرآیندها و تعامل بین آنها؛

پ) شایستگی کارکنان.

4-5-4-2 کنترل مدارک

مدارک الزامی شده در این استاندارد و سیستم مدیریت انرژی باید تحت کنترل قرار گیرند. این کنترل در مورد مدارک فنی در صورت مقتضی نیز کاربرد دارد.

سازمان باید یک روش اجرایی برای موارد زیر ایجاد، اجرا نموده و برقرار نگهدارد:

الف) تصویب مدارک از نظر صدور و کفایت پیش از انتشار؛

ب) بازنگری و به روز رسانی مدارک بر حسب نیاز به طور متناوب؛

پ) اطمینان حاصل شود که تغییرات و وضعیت تجدید نظر کنونی مدارک مشخص شده‌اند؛

ت) اطمینان حاصل شود نسخ مربوط با مدارک ذیربط در مکان‌های استفاده در دسترس هستند؛

ث) اطمینان حاصل شود که مدارک به صورت خوانا باقی می‌مانند و قابل شناسایی هستند؛

چ) اطمینان حاصل شود مدارک با منشاء برون سازمانی تعیین شده به وسیله سازمان برای طرح‌ریزی و اجرای سییتم مدیریت انرژی ضروری تشخیص داده شده‌اند، شناسایی شده و توزیع آن‌ها کنترل می‌شود؛

ج) از استفاده سهوی مدارک منسوخ پیشگیری شده و مدارک به صورت مناسبی مشخص می‌گردند.

4-5-5 کنترل عملیات

سازمان باید عملیات مرتبط با مصارف بارز انرژی و نیز مواردی که با خط مشی انرژی، اهداف کلان و خرد انرژی و طرح‌های اقدام سازگار هستند را به منظور حصول اطمینان از این که تحت شرایط مشخص شده زیر انجام می‌گیرند، تعیین و طرح‌ریزی نماید:

الف) ایجاد و تدوین معیارهای عملیات اثربخش در قبال موارد بارز مصرف انرژی که فقدان آن‌ها می‌تواند منجر به انحراف قابل توجه از عملکرد اثر بخش انرژی شود؛

ب) اجرا و برقرار نگه داشتن امکانات، فرآیندها، سیستم‌ها و تجهیزات بر طبق معیارهای عملیاتی؛

پ) ارتباطات مناسب با کارکنان مرتبط با کنترل عملیات که برای یا از طرف سازمان کار می‌کنند.

یادآوری زمانی که با توجه به احتمال وقوع حوادث یا وضعیت‌های اضطراری یا بلایای طبیعی برای موارد بارز مصارف انرژی نظیر خرید تجهیزات، طرح ریزی انجام گیرد، سازمان می‌تواند عملکرد انرژی را طوری انتخاب نماید که در آن چگونگی مقابله با این وضعیت‌ها لحاظ شوند.

4-5-6 طراحی

سازمان باید فرصت‌های بهبود عملکرد انرژی و کنترل عملیات را در طراحی جدید، اصلاح و نوسازی امکانات، تجهیزات، سیستم‌ها و فرآیندها که اثر قابل توجهی بر عملکرد انرژی دارند در نظر بگیرد.

نتایج ارزیابی عملکرد انرژی باید در صورت مقتضی در مشخصات، طراحی و تهیه فعالیت‌های پروژه‌های مرتبط دخالت داده شوند.

نتایج فعالیت طراحی باید ثبت شوند.

4-5-7 فراهم‌آوری خدمات انرژی، محصولات، تجهیزات و انرژی

اگر فراهم‌آوری خدمات، محصولات، تجهیزات و خدماتی که از انرژی استفاده می‌نمایند و انتظار می‌رود تأثیر بسزایی بر عملکرد انرژی سازمان داشته باشند، معیارهایی برای کاربری، مصرف و بازدهی انرژی در طول عمر عملیاتی مورد انتظار یا طرح‌ریزی شده، تعریف و اجرا نماید.

سازمان باید ویژگی‌های خرید انرژی را به صورت قابل استفاده برای کاربری موثر انرژی تعریف و مدون نماید.

یادآوری- برای کسب اطلاعات بیشتر به پیوست الف مراجعه شود.

4-6 بررسی

4-6-1 پایش، اندازه‌گیری و تحلیل

سازمان باید اطمینان حاصل نماید که ویژگی‌های کلیدی عملیاتی‌اش که تعیین کننده عملکرد انرژی هستند در فواصل زمانی معین پایش، اندازه‌گیری و تحلیل می‌شوند. ویژگی‌های کلیدی باید حداقل شامل موارد زیر باشند:

الف) موارد بارز مصارف انرژی و دیگر خروجی‌های بازنگری انرژی؛

ب) متغیرهای مربوط به موارد بارز مصرف انرژی؛

پ) شاخص‌های عملکرد انرژی؛

ت) اثر بخشی طرح‌های اقدام در دستیابی به اهداف کلان و خرد؛

ث) ارزیابی واقعی مصرف انرژی در مقابل مصرف انرژی مورد انتظار.

نتایج پایش و اندازه‌گیری مشخصه‌های کلیدی باید ثبت شوند.

یک طرح اندازه‌گیری انرژی، متناسب با اندازه و پیچیدگی سازمان و تجهیزات پایش و اندازه‌گیری باید تعیین و اجرا گردد.

یادآوری اندازه‌گیری می‌تواند دارای محدوده‌ای شامل اندازه‌گیری‌های رایج در یک سازمان کوچک تا سیستم‌های کامل اندازه‌گیری و پایش که مجهز به نرم‌افزارهای کاربردی قادر به ترکیب داده‌ها و تحلیل خودکار آنها هستند، باشد. در هر حدودی سازمان وسایل و روش‌های اندازه‌گیری را تعیین نماید.

سازمان باید نیازهای اندازه گیری را به صورت دوره‌ای تعیین و بازنگری نماید. سازمان باید اطمینان حاصل کند که تجهیزات مورد استفاده در پایش و اندازه‌گیری ویژگی‌های کلیدی داده‌هایی را فراهم می‌نماید که دارای درستی و قابلیت تکرار هستند. سوابق کالیبراسیون و دیگر فعالیت‌های درستی و تکرارپذیری باید نگهداری شوند.

4-6-2 ارزیابی الزامات قانونی و سایر الزامات

سازمان باید در فواصل زمانی طرح‌ریزی شده مطابقت با الزامات قانونی و دیگر الزاماتی که سازمان تشخیص می‌دهد با کاربری و مصرف انرژی مرتبط هستند را ارزیابی کند.

سوابق و نتایج این ارزیابی‌های انطباق باید نگهداری شوند.

4-6-3 ممیزی داخلی سیستم مدیریت انرژی

سازمان باید در فواصل زمانی معین، ممیزی داخلی را انجام دهد تا اطمینان حاصل کند که سیستم مدیریت انرژی:

  • با ترتیبات طرح‌ریزی شده برای مدیریت انرژی ار جمله الزامات این استاندارد مطابقت دارد؛
  • با اهداف کلان و خرد ایجاد شده مطابقت دارد؛
  • به صورت اثر بخش اجرا شده، برقرار نگه داشته می‌شود و عملکرد انرژی را بهبود می‌دهد؛

یک برنامه زمانبندی ممیزی باید به گونه‌ای تدوین شود که وضعیت و اهمیت فرآیندها و سطوح ممیزی شده و همچنین نتایج ممیزی قبلی را در نظر بگیرد.

انتخاب ممیزان و اجرای ممیزی باید عینی بوده و بی طرفی فرآیند ممیزی را اطمینان دهد.

سوابق نتایج ممیزی باید نگهداری شده و به مدیریت ارشد گزارش شوند.

4-6-4 عدم انطباق‌ها، اصلاح، اقدام اصلاحی و پیشگیرانه

سازمان باید عدم انطباق‌های بالقوه و بالفعل را با انجام اصلاحات و تعیین اقدام اصلاحی و پیشگیرانه به شرح زیر برطرف نماید؛

الف) عدم انطباق‌های بالقوه و عدم انطباق‌های بالفعل را بازنگری کند؛

ب) تعیین دلایل عدم انطباق‌های بالقوه و عدم انطباق‌های بالفعل؛

پ) ارزیابی نیاز به اقدام برای اطمینان از این که عدم انطباق‌ها تکرار نخواهند شد؛

ت) تعیین و اجرای اقدام‌های مناسب مورد نیاز؛

ث) نگهداری سوابق اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه؛

چ) بازنگری اثربخشی اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه در نظر گرفته شده.

اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه باید متناسب با اهمیت مشکلات بالقوه و بالفعل و پیامدهای عملکرد انرژی در نظر گرفته شوند.

سازمان باید اطمینان حاصل کند که هر گونه تغییرات مورد نیاز در سیستم مدیریت انرژی اعمال می‌شود.

4-6-5 کنترل سوابق

سازمان باید سوابق لازم برای اثبات انطباق با الزامات سیستم مدیریت انرژی و این استاندارد و نتایج عملکرد انرژی حاصل شده را ایجاد و نگهداری نماید.

سازمان باید کنترل‌های لازم برای شناسایی، بازیابی و حفاظت سوابق را تعیین و اجرا نماید.

سوابق باید خوانا باقی بمانند، قابل شناسایی و قابل ردیابی به فعالیت مربوطه باشند.

4-7 بازنگری مدیریت

4-7-1 کلیات

مدیریت ارشد باید در فواصل زمانی برنامه‌ریزی شده سیستم مدیریت انرژی را برای اطمینان از تداوم مناسب، کفایت و اثربخشی بازنگری کند.

سوابق بازنگری مدیریت باید نگهداری شوند.

4-7-2 درونداد بازنگری مدیریت

دروندادهای بازنگری مدیریت باید شامل موارد زیر باشند:

الف) اقدامات پیگیری شده در خصوص بازنگری‌های قبلی مدیریت؛

ب) بازنگری خط مشی انرژی؛

پ) بازنگری عملکرد انرژی و شاخص‌های آن؛

ت) نتایج ارزیابی در خصوص مطابقت با الزامات قانونی و تغییرات در قوانین و دیگر الزامات که سازمان تعیین کرده است؛

ث) گستره‌ای که اهداف کلان و خرد انرژی برآورده شده‌اند؛

چ) نتایج ممیزی سیستم مدیریت انرژی؛

ج) وضعیت اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه

ح) پیش بینی عملکرد انرژی برای دوره بعدی؛

خ) توصیه‌هایی برای بهبود.

4-7-3 برونداد بازنگری مدیریت

بروندادهای بازنگری مدیریت باید شامل هرگونه تصمیمات یا اقدامات مرتبط با موارد زیر باشد:

الف) تغییرات در عملکرد انرژی سازمان؛

ب) تغییرات در خط مشی انرژی؛

پ) تغییرات در شاخص‌های عملکرد انرژی؛

ت) تغییرات در اهداف کلان و خرد یا دیگر عناصر سیستم مدیریت انرژی هماهنگ با تعهد سازمان برای بهبود مداوم؛

ث) تغییرات در تخصیص منابع.

پیوست الف

الف-1 الزامات کلی

اطلاعات تکمیلی که در این پیوست داده شده است کاملا اطلاعاتی بوده و به منظور جلوگیری از سوء تعبیر الزامات بند 4 این استاندارد می باشد. اگر چه این استاندارد با الزامات بند 4 4 سازگار بوده و آنها را تشریح می نمایند اما قصد هیچگونه دخل و تصرفی از قبیل اضافه نمودن، کاستن یا اصلاح این الزامات را ندارد.

اجرای سیستم مدیریت انرژی تعین شده به وسیله این استاندارد به منظور بهبود عملکرد انرژی است. بنابراین این استاندارد بر مبنای این فرضیه است که سازمان می خواهد به صورت دوره ای سیستم مدیریت انرژی را برای شناسایی فرصت های بهبود و اجرای این سیستم، بازنگری و ارزیابی کند. در این استاندارد به سازمان انعطاف پذیری داده شده است که چگونه سیستم مدیریت انرژی را استقرار دهد. برای مثال، نرخ، گستره و زمانبندی فرآیند بهبود مداوم به وسیله سازمان تعیین می شود.

سازمان می تواند ملاحظات اقتصادی و سایر ملاحظات را هنگام تعیین نرخ، گستره و زمانبندی فرآیند بهبود مداوم در نظر بگیرد.

مفهوم دامنه کاربرد و مرزهای سیستم، قابلیت انعطاف پذیری برای تعیین آنچه در سیستم مدیریت انرژی موجود است را به سازمان می دهد.

مفهوم عملکرد انرژی شامل کاربری انرژی، بازدهی و مصرف انرژی است. بنابراین سازمان می تواند از بین گستره وسیع فعالیت ها عملکرد انرژی را انتخاب نماید. برای مثال، سازمان می تواند پیک مصرف را کاهش دهد، از انرژی اضافی یا بازیافت استفاده نماید یا عملکرد فرآیندها یا تجهیزات سیستم را بهبود دهد.

شکل الف-1 شمایی مفهومی از عملکرد انرژی را نشان می دهد.

الف-2 مسئولیت مدیریت

الف-2-1 کلیات

مدیریت ارشد یا نماینده او در هنگام انتقال مفاهیم این استاندارد در سازمان، می تواند اهمیت مدیریت انرژی را از طریق درگیر کردن کارکنان در فعالیت هایی همچون تفویض اختیار، انگزیش، بازشناسی، آموزش، پاداش دهی و مشارکت پشتیبانی نماید.

در سازمان هایی که طرح ریزی بلند مدت اجرا می کنند، طرح ریزی می تواند شامل ملاحظاتی از قبیل، منبع انرژی، عملکرد انرژی و بهبودهای عملکرد انرژی در فعالیت های طرح ریزی باشد.

الف-2-2 نماینده مدیریت

نماینده مدیریت می تواند کارمند کنونی، جدید و یا قراردادی سازمان باشد. مسئولیت های نماینده مدیریت ممکن است در بردارنده تمامی یا بخشی از وظایف کاری وی باشد. مهارت های و صلاحیت نماینده مدیریت می تواند بر اساس اندازه سازمان، فرهنگ، پیچیدگی یا الزامات قانونی یا سایر الزامات تعیین شود.

گروه مدیریت انرژی سازمان بهبود عملکرد انرژی را تضمین می کند. اندازه و ساختار گروه مدیریت انرژی بر اساس پیچیدگی سازمان تعیین می شود:

برای سازمان های کوچک می تواند یک نفر مانند نماینده مدیریت باشد.

برای سازمان های بزرگ یک گروه چند وظیفه ای، ساز و کار درگیر کردن موثر بخش های مختلف سازمان در طرح ریزی و ایجاد سیستم مدیریت انرژی را فراهم می نمایند.

الف-3 خط مشی انرژی

خط مشی انرژی عامل محرک اجرا و بهبود سیستم مدیریت انرژی و عملکرد انرژی در دامنه کاربرد و مرزهای سازمان است. خط مشی ممکن است یک اظهارنامه خلاصه باشد که اعضای سازمان به سهولت آنرا درک کرده و در فعالیت هایشان اعمال می کنند. توزیع خطط مشی انرژی می تواند به عنوان محرک مدیریت رفتار سازمانی به کار رود.

اگر فعالیت حمل و نقل فراهم شود یا بوسیله سازمان استفاده می شود، کاربری و مصرف انرژی در حمل و نقل نیز می تواند در دامنه کاربر و مرزهای سیتم مدیریت انرژی قرار گیرد.

الف-4 طرح ریزی

الف-4-1 کلیات

شکل الف-2 یک نمودار مفهومی است که به منظور بهبود و درک بهتر فرایند طرح ریزی انرژی آورده شده است. این نمودار به منظور بیان جزئیات یک سازمان خاص نمی باشد. اطلاعات موجود در نمودار طرح ریزی انرژی، جامع و شامل تمامی جزئیات نیست، ممکن است جزئیات دیگری در سازمان تعیین شود یا شرایط خاصی وجود داشته باشد.

این بخش از استاندارد بر روی عملکرد انرژی سازمان و وسایل نگهدارنده و بهبود مداوم عملکرد انرژی متمرکز است.

الگوبرداری فرآیند جمع آوری و تحلیل داده ها قابل مقایسه، فعالیت های مرتبط با عملکرد انرژی با هدف ارزیابی و مقایسه عملکرد بین سازمان ها یا در درون سازمان می باشد. انواع مختلف الگوبرداری وجود دارد، از الگوبرداری داخلی به منظور تعیین تجربیات خوب داخل سازمان و یا الگو برداری بیرونی به منظور استقرار بهترین عملکرد صنعت/بخش یک تجهیز/ تاسیسات یا تعیین خدمت/محصول در خطوط مشابه یک بخش است. فرآیند الگوبرداری می تواند برای یک یا همه اجزاء یک بخش یا فرآیند به کار رود. داده های دقیق مرتبط و قابل دسترسی، الگوبرداری یک ورودی ارزشمند برای اهداف بازنگری انرژی است(بند 4-4-3) و پیامد آن تنظیم اهداف کلان و خرد انرژی است ( بند4-4-6).

الف 4-2 الزامات قانونی و سایر الزامات

الزامات قانونی کاربردی می تواند به عنوان مثال، الزامات بین المللی، ملی، منطقه ای و محلی باشد که در دامنه کاربرد سیستم مدیریت انرژی مرتبط با انرژی اعمال می شوند. قوانین یا مقررات حفظ منابع ملی انرژی مثال هایی از الزامات قانونی هستند. توافق با مشتری، اصول اختیاری یا مجموعه قوانین تجربی، برنامه های اختیاری و غیره به عنوان مثال هایی از دیگر الزامات می باشند.

الف-4-3 بازنگری انرژی

فرآیند شناسایی و ارزیابی کاربری انرژی باید سازمان را به سمت تعریف سطوح مناسب استفاده انرژی و تعیین فرصت هایی برای بهبود عملکرد انرژی هدایت کند.

مثال هایی از کارکنانی که از طرف سازمان کار می کنند، می تواند شامل پیمانکاران خدمات، کارکنان پاره وقت و کارکنان قراردادی باشد.

منابع بالقوه انرژی می تواند شامل منابع رایجی باشد که قبلا به وسیله یک سازمان استفاده نشده اند.

منابع جایگزین می تواند شامل سوختهای فسیلی و غیر فسیلی باشد.

به روز رسانی بازنگری انرژی به معنای به روز رسانی اطلاعات مربوط به تجزیه و تحلیل، شناسایی، تعیین اهمیت و فرصت های بهبود عملکرد انرژی است.

ممیزی انرژی یا ارزیابی شامل بازنگری تفصیلی عملکرد انرژی یک سازمان، یک فرآیند یا هر دو خروجی های ممیزی انرژی شامل اطلاعات مصرف کنونی انرژی و عملکرد است و می تواند همراه با یک سری توصیه های دسته بندی شده برای بهبود اجزاء عملکرد انرژی باشد. ممیزی های انرژی بعنوان بخشی از فعالیت شناسایی و الویت بندی فرصت های بهبود عملکرد انرژی، طرح ریزی و اجرا می شوند.

الف-4-4 خط مبنای انرژی

بازه زمانی مناسب به معنای مدت زمانی است که سازمان برای الزامات نظارتی یا متغیرهایی که نحوه و میزان مصرف انرژی را تحت تاثیر قرار می دهند، در نظر می گیرد.

خط مبنای انرژی باید به عنوان ابزاری در سازمان برای تعیین دوره نگهداری سوابق، نگهداری و ثبت می شود. تنظیمات در خط مبنای انرژی نیز بایستی بر طبق الزامات تعریف شده در این استاندارد، در نظر گرفته شده و نگهداری شوند.

الف-4-5 شاخص های عملکرد انرژی

شاخص های عملکرد انرژی می تواند یک پارامتر ساده، یک نسبت ساده یا یک مدل پیچیده باشند. مثال هایی از شاخص های عملکرد انرژی می تواند، شامل مصرف انرژی به زمان، مصرف انرژی به واحد محصول و یا مدل های چند متغیره باشند. سازمان می تواند آن دسته از شاخص های عملکرد انرژی که سازمان را از عملکرد انرژی مطلع می کنند، انتخاب کند و می تواند هر وقت تغییر فعالیت های تجاری یا خطوط مبنا به صورت کاربردی بر شاخص مربوطه اثرگذاشتند، شاخص های عملکرد انرژی را به روز نمایند.

الف4-6 اهداف کلان و خرد و طرح های اقدام مدیریت انرژی

علاوه بر طرح های اقدامی که روی دستیابی به بهبودهای مشخص در عملکرد انرژی متمرکز می شوند، یک سازمان ممکن است طرح های اقدامی که روی دستیابی به بهبودهایی در کل مدیریت انرژی یا بهبود در فرآیندهای سیستم مدیریت انرژی تمرکز دارند، داشته باشد. همچنین، طرح های اقدام برای این چنین بهبودهایی چگونگی تصدیق دستیابی به نتایج طرح های اقدام را نیز تشریح می کنند. برای مثال ممکن است یک سازمان طرح اقدامی برای دستیابی به افزایش آگاهی دانش کارکنان و پیمانکاران فرعی در رفتارهای مدیریت انرژی طراحی کند. میزان دستیابی طرح اقدام به افزایش آگاهی و دیگر نتایج بایستی با استفاده از روش تعیین شده به وسیله سازمان که در طرح اقدام مستند شده است، تصدیق شود.

الف-5 اجرا و عملیات

الف-5-1 کلیات

نیاز به راهنمایی نمی باشد.

الف-5-2 شایستگی، آموزش و آگاهی

سازمان الزامات شایستگی، آموزش و آگاهی های مورد نیاز را بر اساس نیازهای سازمانی تعیین می کند. شایستگی بر اساس ارتباط بین تحصیلات، آموزش، مهارت ها و تجربه تعریف می شود.

الف-5-3 ارتباطات

نیاز به راهنمایی نمی باشد.

الف5-4 مستند سازی

تنها روش های اجرایی باید مستند شوند که به عنوان روش های اجرایی مدون شده، مشخص شده اند. سازمان می تواند هر مدرکی که برای نشان دادن موثر عملکرد انرژی و شاخص های عملکرد انرژی نیاز است، تدوین نماید.

الف5-5 کنترل عملیات

سازمان بایستی عملیاتی که مرتبط با کاربری بارز انرژی هستند را ارزیابی نماید و اطمینان نماید که عملیات سازمان در مسیری هستند که کنترل خواهند شد یا اثرات زیانبار مرتبط با آنها کاهش می یابد، تا الزامات خط مشی انرژی و اهداف کلان و خرد انرژی برآورده شوند. این ارزیابی باید شامل کلیه بخش های عملیاتی شامل فعالیت های نگهداری هم باشد.

الف-5-6 طراحی

نیاز به راهنمایی نمی باشد.

الف5-7 فرآهم آوری خدمات انرژی، تولیدات، تجهیزات و انرژی

الف-5-7-1 خرید خدمات انرژی و کالاها

خرید یک فرصت برای بهبود عملکرد انرژی از طریق بکارگیری کالاها و خدمات با بازدهی بالاتر است. همچنین یک فرصت برای کار با زنجیره تامین و تاثیر بر رفتارهای انرژی آن ها می باشد.

قابلیت کاربرد مشخصات خرید انرژی ممکن است از بازاری به بازار دیگر متفاوت باشد. عناصر مشخصات خرید انرژی می تواند شامل کیفیت، قابلیت دسترسی، هزینه، اثرات زیست محیطی و منابع تجدید پذیر باشد.

سازمان می تواند از مشخصات پیشنهاد شده به وسیله تامین کننده انرژی در صورت مناسب بودن، استفاده کند.

الف-6 بررسی

الف-6-1 پایش، اندازه گیری و تجزیه و تحلیل

نیاز به راهنمایی نمی باشد.

الف-6-2 ارزیابی انطباق با الزامات قانونی و سایر الزامات

نیاز به راهنمایی نمی باشد.

الف-6-3 ممیزی داخلی سیستم مدیریت انرژی

ممیزی داخلی سیستم مدیریت انرژی سازمان می تواند به وسیله کارکنان انتخابی داخل سازمان یا به وسیله کارکنان بیرونی که از طرف سازمان کار می کنند، انجام گیرد. در هر حالت افرادی که ممیزی را انجام می دهند باید علاوه بر داشتن صلاحیت لازم از نظر موقعیت کاری بی طرف و منطقی باشند. در سازمان های کوچکتر استقلال ممیزی می تواند به وسلیه یک ممیز که در حوزه ممیزی مسئولیتی ندارد حفظ گردد

اگر سازمان قصد دارد ممیزی داخلی سیستم مدیریت انرژی را با سایر ممیزی های داخلی ادغام نماید، هدف و دامنه کاربرد هر کدام باید به طور شفاف مشخص باشد.

ممیزی انرژی یا ارزیابی مفهومی مشابه ممیزی داخلی سیستم مدیریت انرژی یا ممیزی داخلی عملکرد انرژی سیستم مدیریت انرژی ندارد( بند الف 4-3 را ملاحظه کنید).

الف-6-4 عدم انطباق ها، اصلاح، اقدام اصلاحی و پیشگیرانه

نیاز به راهنمایی نمی باشد.

الف-6-5 کنترل سوابق

نیاز به راهنمایی نمی باشد.

الف-7 بازنگری مدیریت

بازنگری مدیریت باید دامنه کاربرد سیستم مدیریت انرژی را پوشش دهد اگر چه تمام عناصر سیستم مدیریت انرژی نیاز به یک بازنگری ندارند و فرآیند بازنگری می تواند خارج از دوره زمانی در نظر گرفته شود.

الف-7-1 ورودی های بازنگری مدیریت

نیاز به راهنمایی نمی باشد.

الف-7-2 خروجی بازنگری مدیریت

نیاز به راهنمایی نمی باشد.

پیوست ب
مقایسه استاندرادهای
ISO 9001:2008, ISO 14001:2004, ISO 22000:2005, ISO 50001

ISO

50001:2011

معیار

ISO

9001:2008

معیار

ISO

14001:2004

معیار

ISO

22000:2005

معیار

-

پیش گفتار

-

پیش گفتار

-

پیش گفتار

-

پیش گفتار

-

مقدمه

-

مقدمه

-

مقدمه

-

مقدمه

1

هدف و دامنه کاربرد

1

هدف و دامنه کاربرد

1

هدف و دامنه کاربرد

1

هدف و دامنه کاربرد

2

مراجع الزامی

2

مراجع الزامی

2

مراجع الزامی

2

مراجع الزامی

3

اصطلاحات و تعاریف

3

اصطلاحات و تعاریف

3

اصطلاحات و تعاریف

3

اصطلاحات و تعاریف

4

الزامات سیستم مدیریت انرژی

4

سیستم مدیریت کیفیت

4

الزامات سیستم مدیریت زیست محیطی

4

سیستم مدیریت

ایمنی مواد غذایی

4-1

الزامات کلی

4-1

الزامات کلی

4-1

الزامات کلی

4-1

الزامات کلی

4-2

مسئولیت مدیریت

5

مسئولیت مدیریت

5

مسئولیت مدیریت

4-2-1

مدیریت ارشد

5-1

تعهدات مدیریت

4-4-1

ساختار و مسئولیت

5-1

تعهدات مدیریت

4-2-2

نماینده مدیریت

5-5-1، 5-5-2

مسئولیت پذیری و اختیارات نماینده مدیریت

4-4-1

ساختار و مسئولیت

5-4 ، 5-5

مسئولیت پذیری و اختیارات

رهبر گروه

ایمنی غذایی

4-3

خط مشی انرژی

5-3

خط مشی کیفیت

4-2

خط مشی

زیست محیطی

5-2

خط مشی ایمنی مواد غذایی

4-4

طرح ریزی انرژی

5-4

طرح ریزی

4-3

طرح ریزی

5-3، 7

طرح ریزی

سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی

4-4-1

کلیات

5-4-1، 7-2-1

اهداف کیفیت، تعیین الزامات مربوط به محصول

4-3

طرح ریزی

5-3

کلیات طرح ریزی سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی

4-4-2

الزامات قانونی و سایر الزامات

7-2-1، 7-2-3

تعیین الزامات مرتبط با طراحی محصول و توسعه ورودی ها

4-3-2

الزامات قانونی و سایر الزامات

7-2-2،

7-3-3

بدون عنوان، مشخصات محصول

4-4-3

بازنگری انرژی

5-4-1

7-2-1

اهداف کیفیت تعیین الزامات مربوط به محصول

4-3-1

جنبه های زیست محیطی

7

طرح ریزی و تحقق محصولات

4-4-4

خط مبنای انرژی

7-4

تحلیل خطر

4-4-5

شاخص های عملکرد انرژی

7-4-2

شناسایی خطر و تعیین سطوح قابل قبول

4-4-6

اهداف کلان

و خرد انرژی

و طرح های اقدام مدیریت انرژی

5-4-1

7-1

اهداف کیفیت

طرح ریزی پدید آوری محصول

4-3-3

اهداف خرد، اهداف کلان و برنامه ها

7-2

برنامه های پیش نیاز

4-5

اجرا و عملیات

7

پدید آوری محصول

4-4

اجرا و عملیات

7

طرح ریزی و تحقق محصولات ایمن

4-5-1

کلیات

7-5-1

کنترل تولید و فراهم آوری خدمت

4-4-6

کنترل عملیات

7-2-2

بدون عنوان

4-5-2

صلاحیت، آموزش و آگاهی

6-2-2

صلاحیت، آموزش و آگاهی

4-4-2

صلاحیت، آموزش و آگاهی

6-2-2

صلاحیت، آموزش و آگاهی

4-5-3

ارتباطات

5-5-3

ارتباطات درونی

4-4-3

ارتباطات

5-6-2

ارتباطات درونی

4-5-4

مستند سازی

4-2

الزامات مستند سازی

4-2

الزامات مستند سازی

4-5-4-1

الزامات مستند سازی

4-2-1

کلیات

4-4-4

مستند سازی

4-2-1

کلیات

4-5-4-2

کنترل مدارک

4-2-3

کنترل مدارک

4-4-5

کنترل مدارک

4-2-2

طرح HACCP

4-5-5

کنترل عملیات

7-5-1

کنترل محصول و فراهم آوری خدمت

4-4-6

کنترل عملیات

7-6-1

طرح HACCP

4-5-6

طراحی

7-3

طراحی و توسعه

7-3

مراحل مقدماتی تحلیل خطر

4-5-7

فراهم آوری خدمات انرژی، محصول، تجهیزات و انرژی

7-4

خرید

4-6

بررسی

8

اندازه گیری، تحلیل و بهبود

4-5

بررسی

8

صحه گذاری، تصدیق و بهبود سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی

4-6-1

پایش، اندازه گیری و تحلیل

8-2-3

8-2-4

8-4

پایش و اندازه گیری فرآیند پایش و اندازه گیری محصول تحلیل داده ها

4-5-1

پایش و اندازه گیری

7-6-4

سیستم اندازه گیری نقاط بحرانی

4-6-2

ارزیابی الزامات قانونی و سایر الزامات

7-3-4

بازنگری طراحی و تدوین

ارزیابی انطباق

4-6-3

ممیزی داخلی سیستم مدیریت انرژی

8-2-2

ممیزی داخلی

4-5-5

ممیزی داخلی

8-4-1

ممیزی داخلی

4-6-4

عدم انطباق ها، اصلاح، اقدام اصلاحی و پیشگیرانه

8-3

8-5-2

8-5-3

کنترل عدم انطباق محصول اقدام اصلاحی اقدام پیشگیرانه

4-5-3

عدم انطباق ها، اصلاح، اقدام و اصلاحی و پیشگیرانه

7-10

کنترل عدم انطباق

4-6-5

کنترل سوابق

4-2-4

کنترل سوابق

4-5-4

کنترل سوابق

4-2-3

کنترل سوابق

4-7

بازنگری مدیریت

5-6

بازنگری مدیریت

4-6

بازنگری مدیریت

5-8

بازنگری مدیریت

4-7-1

کلیات

5-6-1

کلیات

4-6

بازنگری مدیریت

5-8-1

کلیات

4-7-2

دروندادهای بازنگری مدیریت

5-6-2

بروندادهای بازنگری

4-6

بازنگری مدیریت

5-8-2

درونداد بازنگری

4-7-3

بروندادهای بازنگری مدیریت

5-6-3

خروجی بازنگری

4-6

بازنگری مدیریت

5-8-3

خروجی بازنگری

سامانه جامع آموزش، اطلاع رسانی و مشاوره مدیریت انرژی در ایران

نشانی:  آزادی - بلوار اکبری - بلوار صالحی - پلاک 20  واحد 301

ایمیل:info@enms.ir

تلفن:66086739-021 ، فاکس: 66086738-021

  • خلاصه آمار:
  • امروز: 92
  • |
  • این ماه: 2516
  • |
  • مجموع: 450815