منظور از طراحی، ایجاد تاسیسات جدید و یا تغییر در تجهیزات، تسهیلات و فرایندهای موجود است که میتواند تأثیر قابلملاحظهای بر عملكرد انرژی داشته باشند. توجه به این امر اهمیت دارد که طراحی در سیستم مدیریت انرژی ISO 50001 با طراحی در بسیاری از سایر سیستمهای مدیریت تفاوت دارد. برای مثال، طراحی در یك سیستم مدیریت كیفیت، تمام جنبههای محصول را پوشش داده و شامل مواد اولیه مورد استفاده، تعداد بخشها از جمله چیدمان، مونتاژ و تعامل قطعات است. منظور از طراحی در یك سیستم مدیریت انرژی، مجموعه اقداماتی است كه بهبود عملكرد انرژی را پشتیبانی می كنند.
قبل از پیادهسازی الزامات طراحی استاندارد ISO 50001، مهم است كه عملكرد انرژی را درك كرده و موارد استفادههای بارز انرژی (گام 2-3)، شاخصهای عملكرد انرژی (گام 2-6) و اهداف خرد و كلان انرژی (گام 2-7) را مطالعه كرده باشید.
شناسایی استفادههای بارز انرژی در گام 2-3 شامل تعیین بخش هایی است كه بیشترین مصرف انرژی و بهترین فرصتها برای بهبود را دارند. برای طراحی، بیندیشید كه چگونه تغییرات اعمالشده در تاسیسات، تجهیزات، سیستمها و فرآیندها بر عملكرد انرژی تأثیرگذارند. این روند تفكر بخشی از طراحی است.
راه حلهای كارایی انرژی را جستجو كنید!
در مرحله بعد، اهداف كلان، خرد و برنامههای عملیاتی توسعه داده شدهاند. توسعه برنامههای عملیاتی شامل در نظر گرفتن نیاز به تاسیسات، تجهیزات جدید یا تغییریافته و فرآیندهای الزامی برای بهبود عملكرد است. این امر نیز در مرحله طراحی جای میگیرد. سیستم برای بهبود مستمر عملكرد انرژی طراحی شده است.
نمونههای طراحی برای بهبود عملكرد انرژی:
- طراحی ساختمانها برای استفاده از انرژی خورشیدی (تاسیسات)
- طراحی روشنایی برای تنظیم خودكار مطابق با میزان درصد روشنایی روز (تجهیزات)
- طراحی سیستمهای تهویه مطبوع برای استفاده از چیلر مركزی آب خنك به جای سیستم اسپلیت هوا خنك جهت سرمایش (سیستم)
- طراحی فرآیند مدلسازی به عنوان مثال پمپهای هیدرولیك تنها دبی مورد نیاز را به جای دبی کارکرد در سرعت و حجم ماکزیمم پمپ کنند. (فرآیندها)
هر یك از تاسیسات، تجهیزات، سیستمها یا فرآیندهایی که درون دامنه كاری سیستم مدیریت انرژی قرار گرفته و میتوانند به طور قابل توجهی بر عملكرد انرژی تأثیر گذارند، در طراحی در نظر گرفته میشوند. این امر به این معنی است كه فرصتهای بهبود عملكرد انرژی و كنترلهای بهرهبرداری در طراحی در نظر گرفته میشوند.
هنگام طراحی یا ارتقاء تاسیسات، تجهیزات، سیستمها یا فرآیندهایی كه می توانند به طور قابل توجهی بر عملكرد انرژی تأثیر گذار باشند، به منظور اجتناب از كاربرد اشتباه، توجه ویژه به اینکه چگونه فنآوری انرژی کارآمد جدید مشخص شده، به کار گرفته شده و استفاده می شود، اهمیت دارد. نصب تجهیزات انرژی كارآمد در صورتی كه مقاومسازیها به درستی تعیین نشده باشند، بهبود كارایی را تضمین نکرده و هیچ گونه فنآوری انرژی كارآمدی پس از نصب یا برنامهریزی نادرست، به صرفه جویی نخواهد رسید.
برخی سؤالاتی كه باید هنگام طراحی تاسیسات، تجهیزات، سیستمها و فرآیندهای جدید، اصلاحشده یا بازسازیشده پرسیده شود شامل موارد زیر است:
- چه مشخصههایی از این مورد بر مصرف انرژی تأثیرگذار است؟ (گذشته، حال و آینده)
- كجا و چگونه میتوان مصرف انرژی را كاهش داد؟
- کدامیک از كنترلهای عملیاتی باید وجود داشته باشد تا بدست آمدن بهبود بالقوه را تضمین كنند؟
فرآیند طراحی باید با كنترل عملیاتی مناسب برای طرحهای انرژی كارآمد جهت دستیابی به تمام پتانسیل خود همراه شود. از آنجا كه میتوان از كنترلهای تجهیزات عبور كرد یا آنها را غیرفعال كرد، استراتژی كنترل عملیاتی برای اطمینان از اینكه صرفهجوییهای پیشبینی شده حاصل میشوند، باید با طراحی كارآمد تركیب شود.
جهت ارزیابی فرصتهای بهبود عملكرد انرژی موارد زیر را در نظر بگیرید:
- چگونه فرآیندها، سیستمها، تاسیسات یا تجهیزات موجود اصلاح میشوند؟
- چه موارد مشخصی میتواند برای بهبود كارایی انرژی و كاهش مصرف انرژی در طول زمان تغییر یابد؟
- حامل انرژی مناسب كدام است؟
- گزینههای فنآوری كدامند؟
پس از پاسخ به این سوالات، اقدامی را برای بهبود عملكرد انرژی در پیش گیرید. نتایج ارزیابی عملكرد انرژی باید در اقدامات مربوط به ضوابط، طراحی و خرید مرتبط با پروژه ادغام شوند. ادغام نتایج با اقدامات و ضوابط خرید، نقش خرید را در چرخه حفظ میكنند، آگاهی از الزامات خرید جهت پشتیبانی از روند بهبود را تضمین کرده و هرگونه هزینه اضافی را توجیه میكند.
سوابق نتایج طراحی باید حفظ و نگهداری شود.