1- شروع استقرار سیستم 1-1- تعریف طرح فنی و اقتصادی/1-1-2- درك محرک‌های کسب و کار

محرک‌های کسب‌ و‌کار عواملی هستند كه استراتژی سازمان و اهداف و الزامات كسب ‌و‌ كار را تحت تاثیر قرار داده و یا به آنها جهت می‌دهند. این محرک‌ها برای هر کسب‌ وکاری متفاوت بوده و مدیریت، محرک‌های اصلی سازمان خود را شناسایی می‌کند.

برای بهبود موقعیت کسب ‌و کار، مدیریت می‌خواهد بداند که چگونه سیستم مدیریت انرژی و بهبود کارایی انرژی بر محرک‌های کسب‌ و کار سازمان اثر می‌گذارد. ارائه اطلاعات به مدیریت ارشد پیرامون اینکه چگونه مدیریت انرژی خوب برای کسب ‌و کار مفید است، مناسب می باشد. نماینده مدیریت (1-2-2) و اعضای تیم انرژی (1-2-3) نیاز به درک محرک‌ها و اثرات سیستم مدیریت انرژی دارند. چنانچه نماینده مدیریت و اعضای تیم انرژی هنوز مشخص نشده‌اند، نیاز است کسی برای این مسئولیت اختصاص داده شود. نمونه هایی از محرک‌های معمول به شرح زیر می باشد.

  • مالی
  • قانونی
  • اجتماعی
  • خارجی
  • داخلی

درک محرک‌های مالی کسب ‌و کار

محرک‌های مالی معمولاً محرک‌های کلیدی برای موفقیت در کسب ‌و کار هستند. تاثیر محرک‌های مالی بر سیستم مدیریت انرژی و بهبود کارایی، معمولاً نقش بزرگی در پذیرش سیستم ایفا می‌کند. این محرک‌ها باید شناسایی و تعریف شده و تا حد امکان تاثیرات بالقوه آن‌ها بر سلامت مالی سازمان تعیین شود. تاثیرات می‌توانند بازبینی شده و یا طی جمع‌آوری داده‌ها و برآورد داراییهای فیزیکی با دقت بیشتری تصحیح شوند.

درک محرک‌های قانونی کسب ‌و‌ کار

بسیاری از موضوعات انرژی که می‌توانند بر روی محرک‌های کسب‌ و ‌کار تاثیر بگذارند به موضوعات زیست‌ محیطی مربوط می شوند. در نتیجه، یک سیستم مدیریت انرژی موثر می‌تواند پتانسیل مسئولیت‌های قانونی را که با موضوعات زیست ‌محیطی در ارتباط است، کاهش دهد. موضوعات قانونی مرتبط که بر خرید و استفاده انرژی اثر می‌گذارند نیز باید شناسایی شوند. هنگام شناسایی، روش‌ها و کانال‌های ارتباطی برای اطمینان رعایت الزامات قانونی و نظارتی پیاده‌سازی می‌شوند،  داده‌های مربوط جمع‌آوری شده و مستندات مناسب تكمیل می شوند. یک سیستم مدیریت انرژی به سازمان کمک می‌کند که موضوعات قانونی مرتبط را شناسایی و تعریف کرده و رعایت الزامات را بررسی کند.

درک محرک‌های اجتماعی کسب‌ و‌ کار

فشارهای اجتماعی می‌تواند به اندازه موضوعات مالی و قانونی، برای سازمان مشکل ساز باشد. یک سیستم مدیریت انرژی می‌تواند به بررسی موضوعات اجتماعی و همچنین ارائه مدارکی از اقدامات سازمان برای انجام این کار، کمک کند. بسیاری از نگرانی‌های عمومی مربوط به مسائل ‌زیست محیطی است، اما موضوعات مهم دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

  • تغییرات آب ‌و ‌هوا (به‌طور مثال، انتشار کربن و گازهای گلخانه‌ای)
  • انرژی‌های تجدید‌پذیر (به طور مثال، خورشیدی، باد، حرارتی، آبی، هسته‌ای، فرایندهای زیستی)
  • کاهش منابع طبیعی
  • حفاظت از محیط زیست
  • حفاظت از انرژی
  • اتلاف انرژی
  • اخلاق، ارزش‌ها، اصول
  • توسعه پایدار

فشارها می‌تواند توسط جوامع محلی، اتحادیه های صنفی، گروه‌های محیط‌زیست، کارکنان و نهادهای دولتی اعمال شود. یک سازمان باید موضوعات مرتبط را شناسایی كند، سیستم‌های لازم را برای کاهش تاثیرات منفی ایجاد کرده و اقداماتی سازنده برای حل آنها انجام دهد.

درک محرک‌های کسب ‌و‌ کار خارجی

محرک‌های خارجی معمولا خارج از کنترل سازمان هستند. گروه‌های خارجی و یا سهامداران زیادی وجود دارند که به اقدامات انرژی سازمان علاقه‌مند هستند و به محرک‌ها هم سو با سازمان کمک می‌کنند. علاقه آن‌ها می‌تواند از طریق محرک‌های مالی، قانونی یا اجتماعی منعکس شود. گروه‌های خارجی که بر سازمان تاثیر گذارند و یا می‌توانند تاثیرگذار باشند، باید شناسایی شده و روش‌ها و کانال‌های ارتباطی مناسب برای بررسی نیازها و منافع این گروه‌ها مرتبط با استفاده و كارایی انرژی ایجاد شود. سیستم مدیریت انرژی می‌تواند با بررسی این نیازها و منافع به سازمان کمک نماید. برخی از گروه‌های تاثیر گذار عبارتند از:

  • ذینفعان: بدیهی است ذینفعان به سودآوری سازمان و کاهش هزینه‌ها علاقه‌مندند. همچنین آن‌ها به عملکرد قانونی کسب‌ و‌ کار و بررسی موضوعات اجتماعی مربوط علاقه‌‌مند بوده و انتظار دارند معیاری برای اطمینان از تداوم طولانی مدت کسب ‌و ‌کار ارائه شود.
  • وام‌ دهندگان: وام دهندگان خواستار بازگشت سرمایه خود به همراه سود آن هستند. سیستم مدیریت انرژی ابزاری برای سازمان است كه بوسیله آن بهبود مستمر و به‌ موجب ‌آن ارتقا سود و بازدهی و افزایش طولانی مدت موجودی مورد توجه قرار داده می‌شود.
  • مشتریان: کاهش هزینه‌ها و بهبود کارایی اجازه می‌دهد که محصولات و خدمات در قیمت پایین و با کمترین ضایعات ارائه شود؛ در نتیجه موجب ارائه بهترین قیمت برای مشتری و بهبود رقابت‌پذیری سازمان می‌شود. بخش بهبود مستمر سیستم مدیریت انرژی می‌تواند به سازمان کمک کند تا کارایی را بهبود بخشیده و ضایعات را کاهش دهد.
  • تأمین‌کنندگان: یک زنجیره تامین کارآمد برای ایجاد رقابت دارای اهمیت می باشد. یکی از مؤلفه های مهم در انتخاب و حفظ تامین‌کنندگان، تعهد به بهبود مستمر از جمله بازدهی انرژی است. سیستم مدیریت انرژی می‌تواند در ارزیابی و انتخاب تامین‌کنندگان ایفای نقش نماید و سبب تعهد فروشنده به بهبود بازدهی انرژی باشد.
  • اجتماع: به طور کلی اجتماع و همچنین گروه‌های عمومی بسیاری می‌توانند محرک عملیات سازمان باشند. هر دو می‌توانند فشارهای مربوط به کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای، حفاظت از منابع سوخت‌های جایگزین و مانند آن را اعمال كنند. خدمات عمومی می‌تواند الزاماتی را که باید رسیدگی شود به سازمان تحمیل نماید. سیستم مدیریت انرژی می‌تواند به سازمان کمک کند تا این مسائل را بررسی کرده و تلاش‌های خود در این زمینه را مستند نماید.
  • دولت: سیستم مدیریت انرژی می‌تواند به سازمان کمک کند تا مقررات موجود و برنامه و آیین نامه های آتی دولت را بررسی کند و سیستمی برای سازمان به منظور شناسایی و بررسی استانداردها و قوانین دولتی مربوطه ایجاد می گردد.

 

درک محرک‌های داخلی کسب‌ و کار

تاثیرگذاران داخلی قبلا در گام 1-1-1 مورد بحث قرار گرفته‌اند، اما هنوز محرک‌های داخلی کسب‌ و‌ كار که بر استراتژی‌های سازمان اثر گذار بوده و نیازهای کسب‌وکار خود را مرتفع می‌کنند، وجود دارند. محرک‌های داخلی عموماً توسط سازمان کنترل می‌شوند و نیاز ذینفعان داخلی را منعکس می‌کنند، اما می‌توانند جوابگوی یک محرک خارجی نیز باشند. این محرک‌ها برای بررسی نیازها و منافع مرتبط با استفاده و بازدهی انرژی شناسایی می‌شوند. محرک‌های داخلی مربوطه می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

  • رضایت کارکنان: کارکنان خواستار انجام یک کار خوب در یک محیط کاری خوب هستند. بهبود کارایی انرژی، فرآیند را کارآمدتر کرده و می‌تواند با کاهش سطح گرما، دود و زباله منجر به بهبود محیط کار شود.
  • بهره‌وری: با بهبود عملکرد‌ها و کاهش نیاز به انرژی، كارها پربازده تر می‌شوند و بهره‌وری افزایش می‌یابد.
  • فناوری: فناوریهای پیشرفته معمولا بازدهی انرژی بالاتری داشته و ممکن است فرایند یا عملکرد را بهبود ببخشند. فناوریهای پیشرفته، علاوه ‌بر بهبود کارایی می‌توانند منجربه بهبود انعطاف‌پذیری عملیاتی و کنترل بهتر شوند.
  • تعمیر‌ونگهداری: تعمیر‌و‌نگهداری منظم در کارایی تجهیزات بسیار مهم است. همچنین قابلیت بهبود، استفاده بهتر و طول‌عمر بیشتر تجهیزات را به همراه دارد.
  • اهداف توسعه سازمان- اهداف استراتژیک سازمان برای اینكه بهترین، اولین، کارآمدترین و بزرگترین باشد سازمان را برای در نظرگرفتن كارایی انرژی به عنوان جزئی از سیستم مدیریت انرژی خود ترغیب می نماید. محرك‌های مالی، قانونی و اجتماعی همه برای رسیدن به اهداف سازمان نقش ایفا می کنند و باید به نقشی كه كارایی انرژی در بررسی این محرك‌ها ایفا می‌كند اشاره شود.

مثال‌هایی از محرک مالی:

  • هزینه ای که برای انرژی انجام نشود، سرمایه ایست که برای کسب ‌و‌ کار در مصارف دیگر ذخیره می‌شود. کاهش انرژی، هزینه‌های عملیاتی را کاهش داده و می‌تواند هزینه های نگهداری را نیز کاهش دهد. در مقابل، عملکرد ضعیف انرژی، سرمایه‌ای را كه می‌تواند خرج كاربردهای دیگر شود، از بین می‌برد.
  • کاهش انرژی، انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش می‌دهد. کاهش انتشار آلاینده‌ها، منجر به کاهش جرایم قانونی و زیست محیطی می شود.
  • تامین منابع مالی، تخفیف‌ها و مشوق‌های مالیاتی حاصل از بهبود کارایی انرژی، منجر به بهبود در سایر زمینه ها می‌شود.
  • سیستم مدیریت انرژی منجر به کاهش ریسک برای وام‌دهندگان می‌شود. شرکت‌هایی که از سیستم مدیریت انرژی استفاده کرده‌ و شرایط را بهبود بخشیده‌ و هزینه‌ها را کاهش داده‌اند، برای وام دهندگان بسیار مطلوب ‌تر می باشند.
  • تاثیر مثبت بر روی ارزش سهام وجود دارد. همانطور که کاهش انرژی لایه‌های زیرین را بهبود می‌بخشد، ارزش شرکت، بهبود می‌یابد که به نوبه خود باعث افزایش ارزش سهام می‌شود.
  • هنگامیکه کارایی بهبود می‌یابد، هزینه‌ها کاهش یافته و شرکت رقابتی‌تر می‌شود.
  • کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای ناشی از کاهش مصرف می‌تواند به شرکت اجازه دهد تا در تجارت کربن برای به‌دست‌آوردن سود مالی حضور یابد.

عوامل ریسک متعددی وجود دارد که می‌تواند با استفاده از سیستم مدیریت انرژی کاهش یابد.

  • افزایش قیمت انرژی: چنانچه هزینه های انرژی افزایش یابد، بر سازمانی که سیستم مدیریت انرژی دارد، تاثیر کمتری به واسطه کاهش مصارف انرژی، دارد.
  • کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای: همواره تاکید دولتها بر کنترل اثرات زیست‌محیطی، بیشتر می گردد و کاهش سطح انتشار گازهای گلخانه ای، این اثرات را کاهش خواهد داد.
  • اثرات منفی بر روی جریان نقدینگی و ارزش کسب ‌و‌ کار: افزایش قیمت آب و برق و الزامات کاهش سطح اتلاف، نیاز به سرمایه گذاری بیشتر و کاهش ارزش کسب ‌و ‌کار سازمان خواهد داشت.

مثال‌هایی از محرک قانونی:

  • امروزه، قوانین موردنیاز برای ساخت‌ و ساز و بهره‌برداری از تاسیسات با بازدهی بیشتر انرژی، رواج بیشتری می‌یابند. این الزامات بازدهی انرژی در مقررات کشور برای ساخت و سازهای جدید و احداث خطوط تولید لحاظ شده است.

  • سازمان‌های دولتی دستورالعملی برای عملکرد انرژی تنظیم می‌کنند. به عنوان مثال، استانداردهای معیار مصرف مختلفی توسط شرکت بهینه سازی مصرف سوخت و سازمان بهره وری انرژی منتشر شده است.

  • براساس توافق‌نامه بین‌المللی تغییرات آب‌وهوایی، کشورها موظف به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تاثیرگذار بر صنعت، هستند. سازمان حفاظت از محیط ‌زیست 4 تا 12% کاهش انتشار گازهای گلخانه ای برای ایران را هدف گذاری نموده است. بنابراین بزودی قوانین اجباری جدیدی برای سطح انتشار گازهای گلخانه ای وضع می گردد.

  • مالیات انرژی به صورت مکرر مورد بحث قرارگرفته و می‌تواند در فاز بعدی هدفمندی یارانه ها اعمال گردد.

  • قوانین، مقررات و خط ‌مشی‌هایی برای انرژی تجدیدپذیر و قوانین مربوط به مدیریت سبز

سامانه جامع آموزش، اطلاع رسانی و مشاوره مدیریت انرژی در ایران

نشانی:  آزادی - بلوار اکبری - بلوار صالحی - پلاک 20  واحد 301

ایمیل:info@enms.ir

تلفن:66086739-021 ، فاکس: 66086738-021

  • خلاصه آمار:
  • امروز: 73
  • |
  • این ماه: 2497
  • |
  • مجموع: 450796